تولید گلومالین توسط دو گونه قارچ گلومرال همزیست با ذرت تحت تأثیر سطوح مس و سرب

گلومالین یک ترکیب گلیکوپروتئینی ویژه است که توسط قارچهای راسته گلومرال از رده گلومرومایکوتا تولید میشود. با توجه به همزیستی گسترده این قارچها با تعداد زیادی از گیاهان، سالانه مقادیر قابل توجهی از گلومالین توسط این قارچها وارد اکوسیستم خاک میشود. شواهد موجود نشان میدهند که این مادّه گاهی به تنهایی یک سوم از کل کربن آلی خاک را به خود اختصاص میدهد. بنابراین نقش کلیدی در ذخیره کربن آلی خاک دارد. همچنین تحقیقات نشان داده اند که گلومالین در تشکیل خاکدانه های پایدار و استقرار جوامع غنی میکروبی در خاک نقش بسزایی دارد. فلزات سنگین میتوانند با تأثیر بر رابطه همزیستی این قارچها با ریشه گیاهان، تولید گلومالین را تحت تأثیر قرار دهند. در این مطالعه گیاه ذرت (zea mays l.) با دو گونه قارچ glomus mosseae و g.intraradices تلقیح و در گلدانهای پلاستیکی با خاک استریل کشت شدند. سه سطح سرب شامل صفر، 500 و 1000 میلی-گرم سرب بر کیلوگرم (به ترتیب pb0، pb1 و pb2) از منبع نیترات سرب و سه سطح مس شامل صفر، 250 و 500 میلی گرم مس بر کیلوگرم (به ترتیب cu0، cu1 و cu2) از منبع سولفات مس به خاک اضافه شد. آزمایشات مربوط به مس و سرب بصورت جداگانه اجرا شدند. نتایج نشان داد کلونیزاسیون ریشه با قارچ های میکوریزی سبب افزایش معنی دار در گلومالین ساده استخراج (eeg) و کل (tg) گردید و از این نظر بین دو گونه قارچ اختلاف معنی داری مشاهده شد. قارچ g.intraradices از نظر تولید گلومالین به طور معنی داری کاراتر از قارچ g.mosseae بود. با افزایش غلظت سرب و مس خاک، مقادیر eeg و tg به طور معنیداری کاهش یافتند، به طوریکه در سطح mgkg-1250 و 500 مس در خاک به ترتیب 9/7 و 06/22 درصد کاهش در غلظت eeg و 01/11 و 76/27 درصد کاهش در غلظت tg نسبت به تیمار شاهد بدون مس مشاهده گردید. در سطوح mgkg-1 500 و 1000 سرب در خاک نیز به ترتیب 64/17 و 19/38 درصد کاهش در غلظت eeg و 48/24 و 38/48 درصد کاهش در غلظت tg نسبت به تیمار شاهد بدون سرب مشاهده گردید. با افزایش غلظت مس و سرب خاک، وزن تر و خشک، ارتفاع، حجم ریشه و درصد کلونیزاسیون ریشه کاهش و غلظت پرولین برگ افزایش یافت. همچنین در سطوح زیاد مس و سرب، وزن تر و خشک ، ارتفاع، حجم ریشه گیاهان تلقیح شده با g.intraradices و g.mosseae به طور معنی داری در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی بیشتر بود. گیاهان میکوریزی غلظت فسفر بیشتر و غلظت سرب و مس کمتری در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی داشتند. گیاهان میکوریزی مقدار پرولین کمتری در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی تولید کردند.